Ongedocumenteerden
Pieter Aertszstraat

Dinsdag 12 maart was er een voorlichtingsavond in mijn buurt, de Amsterdamse Pijp, over de mogelijke opening van een “24 uurs opvang voor achtendertig ongedocumenteerden”.

Omwonenden van het beoogde pand waren uitgenodigd in de Oranjekerk. De belangrijkste spreker was de Groen-Links wethouder Rutger Groot Wassink. Verder waren er vooral mensen van vluchtelingenorganisaties (o.a. ASKV: Amsterdams Solidariteits Komitee Vluchtelingen, de spelling is niet van mij), en het stadsdeel.
(De wijkagente zat in het publiek, woningbouwcorporaties zoals Eigen Haard heb ik niet gesignaleerd.)

Ik wil hier een impressie geven van die avond, en waarom ik boos ben.

De situatie

Het gaat om het pand Pieter Aertszstraat 5. Vroeger was dit een politiebureau, later is het in gebruik genomen als kantoorgebouw van de er achtergelegen Stadsdeelwerf. Het gaat om een drukke kinderrijke volksbuurt, met al veel opvang van probleemgroepen, en veel scholen en jeugdvoorzieningen.
Het pand grenst aan een vrij nieuwe galerijflat van zes verdiepingen, de rest van de panden aan het achtergelegen binnenterrein (en de rest van de buurt er omheen) zijn de typische etagewoningen van de Pijp uit het begin van de vorige eeuw.

Typering van de avond

De kerk was vol. Afgezien van wat ongedurige types die zich te veel opwonden om op de microfoon te wachten was de inbreng redelijk inhoudelijk. Soms emotioneel, soms wervend vol meededogen voor de medemensen van deze wereld, en soms zelfs humoristisch.

• De teneur vanuit de zaal was grotendeels zeer bezorgd, vooral op het gebied van geluidsoverlast (het binnenterrein) en de veiligheid, vooral van de vele kinderen. Maar er waren ook gloedvolle betogen en compassie met ontheemden.
  Naast de zorgen over overlast kwam ook de verdringing op de overspannen woningmarkt aan de orde. GL grossiert in wereldburgerschapsidealen, maar de oorspronkelijke Amsterdammers worden weggedrukt.
• De teneur van de belangrijkste “voorlichter” was begrip voor de bezwaren en het “meenemen” van allerlei opmerkingen, zonder veel harde toezeggingen.
  Duidelijk was in ieder geval dat Rutger Groot Wassink geen enkele betrokkenheid had bij buurt of locatie: hij was recent “langs het pand gefietst”, maar was er nooit binnen geweest.
  Hij sprak vooral vanuit nut, noodzaak, en onontkoombaarheid van de spreiding van dit soort opvang, en de moeilijkheid daar betaalbare geschikte panden voor te vinden.
  Het humanitaire aspect van 24 uurs opvang t.o.v. de eerdere BBB (Bed, Bad, Brood) werd benadrukt. Dat het groeiend aantal ongedocumenteerden, culminerend in rondkrakende “We Are Here”-groepen ook door GL is bevorderd kwam niet aan de orde.

Mijn eigen mening over deze opvang

Eerst de buurtsituatie: de wijk heeft al heel veel voor de kiezen gekregen op dit gebied. Binnen een paar honderd meter zijn er een daklozenopvang in de Tolstraat en ook een opvang voor vrouwen in problemen (dat laatste wist ik niet). En op de hoek Hendrick de Keijserstraat/Rustenburgerstraat is net een pand verbouwd waar tientallen statushouders komen te wonen. En dan ben ik nog lang niet compleet. Het Van Ostade Theater waar mensen worden opgevangen passeerde de revue, de voedselbank werd genoemd (is volgens mij wat verder weg), alsmede nog een aantal opvanglocaties. Er werd -volgens mij zeer terechte- bezorgdheid geuit over kinderen die, nu nog vaak op eigen gelegenheid, naar het scholencomplex in de Rustenburgerstraat, en de naastgelegen speeltuin en de kinderopvang op het Hendrick de Keijserplein gaan.

Ook het binnenterrein ligt zeer gevoelig. Dat kwam ook in de bijeenkomst vaak naar voren. Al jaren is er (afgezien van het onderlinge burengerucht, muziek en barbecues) overlast van de daar parkerende en vaak met luid piepsignaal achteruitrijdende gemeentekarretjes van de werf, met bijbehorend elkaar overschreeuwend personeel. Geluiden kaatsen daar rond. Ik herinner me uit de tijd dat er nog personen in het politiebureau werden opgesloten, dat je vaak uit je slaap werd gehouden door schreeuwende arrestanten (één bleef à la De Flintstones om “Wilma” roepen). De gemeente reageert al die jaren zeer slecht op signalen van overlast.
Ook hekken (beschadigd bij o.a. het rooien van bomen) worden niet hersteld, wat weer insluipers tot gevolg had. Momenteel is het binnenterrein overigens afgesloten als de werf niet wordt gebruikt. De angst is groot dat dit zou kunnen veranderen.

Zelf opperde ik in de vergadering dat àls de opvang er zou komen er dan ook 24-uurs begeleiding aanwezig zou zijn, met dit in mijn achterhoofd (maar ook de verhalen over onderling onveilige situaties in AZC’s). Ik moet er niet aan denken dat er bijvoorbeeld toestemming komt om achter het huis een zitje of tuintje in te richten of op het dak muziek te maken (ja, we hebben daar al eens een saxofonist gehad).

Mijn eigen mening over deze vorm van “inspraak”

Vooropgesteld: dit is beter dan niets. Nu weten we wat ons misschien boven het hoofd hangt.

Rutger Groot Wassink bracht dat als heel vooruitstrevend: vaak wordt de bevolking gewoon met voldongen feiten geconfronteerd. Het heeft ook zeker het voordeel dat men een indruk krijgt van het draagvlak in de buurt.

Maar voor echte inspraak is meer nodig. Alles waar begrip voor is, wat wordt “meegenomen” of toegezegd (zoals die 24-uurs interne begeleiding) is boterzacht. Echte inspraak over het überhaupt doorgaan is er niet.
Iedereen kent het “Not-In-My-Back-Yard” NIMBY-fenomeen, maar de al komende statushouders zijn bijvoorbeeld nauwelijks genoemd: die back yard is ook wel eens vol.

Er werd bij de bijeenkomst al gevraagd om inzet van de buurt bij de inburgering. Enkelen reageerden daar positief op. Zelf had ik me al een beetje voorgenomen misschien iets te proberen op het gebied van taal- of ICT-cursussen bij de reeds op de rol staande statushouders. Ik heb overigens slechte ervaringen met de inzet, en van wat ik hoor van reguliere integratie-inspanningen is het niveau vaak bedroevend.

Ik heb weinig animo me daarnaast ook nog eens te storten op “We Are Here”-achtige types met veel minder perspectief.
(Ik kreeg overigens meteen een standje van Groot Wassink toen ik die term gebruikte, en eerder in de zaal werd gesuggereerd dat er misschien rekening zou worden gehouden met de buurt bij de groepssamenstelling.)
En het werkt, dat politiek correct taalgebruik! Ook ik bemerkte pas achteraf dat ik het in de aanhef heb over “ongedocumenteerden” i.p.v. “illegalen”. Newspeak à la 1984.

De twee volgende paragrafen zijn later toegevoegd:

Nog wat meer van mijn “eigen mening”

• Ik ben zeer negatief over de islam, en hoewel ik individuele moslims het voordeel van de twijfel gun, zie ik strenge selectie aan de poort op dit punt, maar ook op dat van participatieperspectief als hoogstnoodzakelijk. Dat punt (en dat van massale migratie) laat ik hier verder rusten. Zie vooral de rest van dit blog.
• Ook lijkt me het beleid om een categorie mensen die zijn uitgeprocedeerd/ ongedocumenteerd, toch min of meer permanent op te vangen desastreus.
  Ik snap dat je af wilt van BBB, en geen mensen wilt die onder bruggen slapen, maar de politiek moet zich richten op snelle duidelijkheid. Of je blijft hier en krijgt alle kans, of je moet weg, of je mag hier tijdelijk blijven tot de thuissituatie weer is verbeterd (ook als je hier kinderen krijgt). En ik ben voor een discretionaire bevoegdheid van een Staatssecretaris.
• Het belangrijkste punt wat ik hier wel wil maken is dat ik heel sterk ben tegen dit soort “bulkopvang” (nu heb ik het niet alleen over de uitgeprocedeerden/ ongedocumenteerden, maar ook over de statushouders). Die kan bijvoorbeeld in de vorm van AZC’s tijdelijk zin hebben als noodmaatregel, maar maakt de nieuwelingen kansloos op het gebied van integratie en participatie.
  (Overigens moet iedereen die hier is, kansloos of niet, in mijn ogen alle mogelijke toegang hebben tot vorming en onderwijs: je leven mag niet stilstaan en je moet aan perspectief kunnen werken, waar dan ook.)
  Ook al zou er betrokkenheid van de buurt zijn, en de nieuwkomers ideaal gericht op fiets-, taal- en arbeidsmarktcursussen alsmede koken en biljarten met de buurt, het blijft een enclave, met sterke groepsvorming en groepsdwang, en ook potentieel ontwrichtend voor een buurt.
  In mijn ogen kunnen nieuwkomers alleen succesvol worden opgenomen als ze als individuen of individuele gezinnen een zelfstandige plaats hebben in de samenleving (en dus ook niet in gesegregeerde allochtonenwijken, laat staan -scholen). En dit met intensieve goed georganiseerde opvang. En ja, dat beperkt de opnamecapaciteit van een land sterk. Ik meen dan ook dat die schromelijk wordt overschat bij het huidige integratiebeleid.

Het vervolg

Ik ben geen journalist, en voel me niet verplicht alles op de voet te volgen en te documenteren, maar van wat ik zoal hoor wil ik hier enkele zaken toch vermelden:

• Nog geen week na deze bijeenkomst stond in het reclamesuffertje City Amsterdam (week 12) reeds als voldongen feit (nou ja, een voorlopige lijst locaties van Rutger Groot Wassink aan de gemeenteraad) dat er drie komen in Zuid: Van Leijenberghlaan 11, Pieter Aertszstraat 5 en Gerard Doustraat 156.
• Een week na deze bijeenkomst was er een soortgelijke bijeenkomst, nu in Noord (school “De piramide”), waar de aanwezigen overwegend anti waren (volgens verslagen op Twitter).
• Ook de voorlichtingsavond over de van Leijenberghlaan (Buitenveldert) is intussen achter de rug (25 maart). Ook hier grote weerstand en angst. Er is hier een grote joodse gemeenschap die zich extra zorgen maakt. Voor verslagen hiervan zie Twitter @Jelledeg (AT5) en @ANanninga (FvD).
• Zie ook dit AT5-artikel van 28 maart. Men denkt in Buitenveldert over een gang naar de rechter. Het artikel bevat ook links naar andere beoogde opvangpanden.

Woensdag 3 april is er in de gemeenteraad gesproken over de illegalenopvang:
(Terug te zien op Raadsvergadering.)
Agendapunt 11A: Actualiteit van het lid Nanninga inzake de locaties voor het Uitvoeringsplan 24-uursopvang Ongedocumenteerden. (Gemeenteblad afd. 1, nr. 362)
Annabel Nanninga (FvD) had daarvoor vier moties ingediend.
De derde (H: over een nulmeting mbt. overlast) werd ingetrokken. De andere drie moties werden afgeraden door RGW, en vervolgens ook verworpen. Deze gingen over:

• F: Een draagvlakmeting vooraf
• G: Het uitsluiten van krakers (“We Are Here”) bij de opvang
• I: 24-uurs fysieke aanwezigheid van een voor omwonenden aanspreekbare begeleider (voor drie maanden, wat me al weinig leek [Hans])

Die permanente begeleiding is dus van de baan.
Overigens heeft Annabel ook een YouTube filmpje geplaatst waarin een ieder wordt uitgenodigd dinsdagavond 16 april in de gemeenteraad te komen inspreken:
Inspraakavond (wel aanmelden!)

Voorgeschiedenis, AT5 2 juni 2018: Plannenmakerij

NRC 3 april 2019: Niet welkom

Ook van 3 april, JONET, een artikel waarin de aan de (o.a.) joodse gemeenschap in Buitenveldert toegezegde draagvlakmeting wordt belicht, en de mate van vertrouwen in de invloed die de uitkomst daarvan wellicht nu nog zal sorteren.

AT5 4 april: Net als vaak op Twitter wordt er hier geschamperd dat de bewoners verkeerd gestemd hebben.

Telegraaf 11 april, Nausicaa Marbe: Gebrek aan regie rond migratie.

AT5 11 april: Verdeeldheid in Buitenveldert.

AT5 23 april. En het houdt niet op, niet vanzelf: RGW maakt vier nieuwe locaties voor opvang uitgeprocedeerde asielzoekers bekend: Javaplantsoen 17 in Oost, Zaandammerplein 50 in West, Overhoeksplein 2 in Noord en Beemsterstraat 531 in Noord.

Parool 30 april. Opvang ongedocumenteerden deels te streng deels te weinig.

Parool 7 juni. Zes locaties 24-uursopvang ongedocumenteerden geschikt bevonden.

Telegraaf 7 juni. Hier gaat Amsterdam illegalen plaatsen.

AT5 8 juni. Gemengde reacties op komst ongedocumenteerden naar Buitenveldert.

Telegraaf 8 juni. Slapeloze nachten Amsterdammers over komst illegalenhotels.

AD 12 juni. Vrouw (68) die mishandeld en verkracht werd in Amsterdam overleden.

Telegraaf 12 juni. Verdachte fatale mishandeling Amsterdam is statushouder.

AT5 29 augustus. Pand Plantage Muidergracht mogelijk opvanglocatie uitgeprocedeerde asielzoekers.

Stadsdeel Zuid, 13 september Besluit omgevingsvergunning reguliere procedure Pieter Aertszstraat 5.
Let op: er is ook een link om bezwaar te maken (zes weken de tijd).

AT5 15 september. Groep bewoners Nieuw Sloten niet blij met geplande 24-uursopvang ongedocumenteerden.

AT5 29 oktober 2019. Realiseren opvang ongedocumenteerden gaat ‘uiterst moeizaam’

Overigens, als ook andere partijen, betrokkenen of organisaties iets organiseren of te melden hebben: laat het mij weten!