PvdA 70 jaar

PvdA: 70 jaar en de weg kwijt

Ik ben links, maar heb zelden PvdA gestemd. Vroeger wel eens, op den Uyl. En ook de laatste keer (spijt, spijt!). Nu, op deze feestelijke dag, heb ik een videootje bekeken (van Liempt Live), waarin Adri Duivesteijn, Eddy Terstall en Harry van den Bergh zich afvragen waarom het toch zo slecht gaat met de PvdA. Een beetje bloedeloos gesprek. Ze vinden wel enkele verbeterpunten: Wilders bestrijden op inhoud zonder zo op de man te spelen, de wijken in, meer progressief ideologisch verhaal, idealen en strijd ipv. mikken op bestuurskracht (veren terug), bevlogen sprekers (à la den Uyl), herstel solidariteit en verbinding met arbeidersklasse en verbinding zoeken op links.

Prachtig allemaal: maar wat een droevenis en waarom nu pas. Samsom beweert alleen maar dat de economie nu aantrekt en de zon nu gaat schijnen. De partij is ontspoord en heeft geen oog voor het spoor van vernieling en van teleurstelling bij de voormalige achterban. Ik hoor daar niet echt bij, maar als ik vanaf de zijlijn probeer te brainstormen kom ik al gauw tot een enorme lijst:

• Ten eerste die ideologische veren. Nooit begrepen waarom Kok daarvan af wilde. Natuurlijk kun je bezwaren hebben tegen het socialisme, maar dan hoor je in een andere partij. Je hoort te staan voor de werkende klasse en een eerlijke verdeling, solidariteit. Nu lijkt de doelgroep puur uit marketingoverwegingen veranderd te zijn, en de arbeiders en zwakkeren aan de SP overgedaan.

• De samenwerking op links. Steeds weer die teleurstelling dat de PvdA de SP buiten de deur hield. Natuurlijk zijn er verschillen, maar ook grote verwantschap. Pas nu, op de rand van het graf, wordt serieus toenadering gezocht en over een links blok gesproken.

• Waarom weet men geen cultuur van integriteit te handhaven, ook na de PvdA-loopbaan. Wat moeten PvdA- of FNV-corifeeën als Wim Kok en Lodewijk de Waal in de raad van bestuur van banken, en als ze daar al zitten waarom merk je geen sanerende invloed van ze?

• Samsom heeft een GreenPeace achtergrond. Waarom geen veel sterkere profilering op het gebied van groene/schone energie en milieu, stimulering zonneënergie o.a. via terugleveren aan het net als in Duitsland. Waarom geen ideeën over het tegengaan van overbevolking na Parijs. We hebben de club van Rome gehad, was dat niet voldoende om alarm te slaan?

• Ik ben geen econoom en kan niet altijd beoordelen hoeveel geld er voor iets is en hoe er aan te komen. Maar van de PvdA verwacht je dat ze ook investeren in nieuwe technieken en innovatie-onderzoek, en aangeven waar kansen liggen. En een duidelijke visie hebben over de transitie in de energievoorziening en milieu-sparende technieken.

• Waarom niet veel meer ingezet op verdelingsvraagstukken? Niet alleen van geld en kapitaal, ook van werk en kansen. Waarom niet een zevenurige werkdag. Het aan de kant staan van miljoenen kost kapitalen aan uitkeringen, het vergooien van investeringen aan kennis, stress bij de nog wel werkenden (bijvoorbeeld in het onderwijs en de zorg), frustratie, uitzichtloosheid en financiële ellende bij de uitgerangeerden, immobiliteit en angst bij de nog wel werkenden, armoede als ZZP-er. Je verwacht ideeën tegen de leeftijdsdiscriminatie van te dure en/of risicovolle ouderen. Alles wordt onderworpen aan de markt en de PvdA gaat daarin mee.

• Waar is de grote invloed van de PvdA op het gebied van nivellering. De uitgesproken standpunten op het gebied van loon naar werk en niet naar wat je pakken kan. Actie tegen marktwerking, het ieder voor zich, het recht van de sterkste. De inkomensverschillen zijn veel te groot, de kosten van onderwijs hoog. Waarom wordt het kapitaal niet in het gareel gehouden. Waarom verpatsen we de ABN weer en blijft er niet minstens een risicomijdende volksbank over. Wat gebeurt er met de bevindingen van Joris Luyendijk. Waarom geen aanpak van het graaien, geen kleptokratentax (idee de Waal!).

• Waar hebben we het waanidee van de participatiesamenleving aan verdiend? Het idee van de verplichte vrijwilligheid? Het idee dat mantelzorg niet iets is waarbij liefdevolle naasten de gaten opvullen maar een manier voor de overheid zich terug te trekken. Het idee dat werkloze ingenieurs blad moeten blazen, of ze daar iemand mee verdringen of niet. Dat dat hun kansen verhoogt, en het is zo fijn weer mee te doen. Dat uitkeringen verdiend moeten worden door honderden kansloze sollicitaties. Jetta Klijnsma bedankt.

• Waarom die decentralisatie van de zorg. De puinhopen van de PGB’s. De golf van ontslagen, de enorme werkdruk, de misstanden, vereenzaming en vervuiling in de thuiszorg. Ik kan me ook niet herinneren dat die onzalige decentralisaties, waardoor er grote verschillen tussen gemeenten zijn ontstaan, ooit aan de kiezer zijn voorgelegd. Afijn, Martin van Rijn bedankt.

• Waarom wordt er zo met historisch cultuurgoed omgesprongen. De bibliotheek van het tropenmuseum bevindt zich nu in Alexandrië. Waarom wordt de cultuur zo gedecimeerd. (Vergelijk de Uitmarkt een paar jaar terug met die van nu en het huilen staat je nader dan het lachen.)

• Waarom geen duidelijke stellingname met betrekking tot religie en de islam. Het theedrinken van Cohen, na de moord op van Gogh, was niet goed (ja, op zich wel, maar de stellingname was veel te slap). Waarom hebben we nog moskee-internaten, waarom accepteren we haatpreken, religieus onderwijs waar integratie wordt tegengewerkt. Waarom is er sprake van sharia-rechtspraak, fatwa’s, meepraten met pruilende over discriminatie klagende moslims. Discriminatie is verkeerd en moet worden tegengegaan, maar groepen kunnen het er ook naar maken. Wilders heeft gewoon gelijk met zijn “Partij van de Allochtonen”. Begrijp me goed: het is uitstekend om onderdak te bieden aan allochtonen, maar wel onder westerse voorwaarden, ingepast in een seculiere samenleving.

Misschien vul ik dit later nog aan, m’n aantekeningenlijstje is nog niet uitgeput (de euro, Europa, Griekenland, Oekraïne, Turkije, vluchtelingen en migratie, politieke correctheid en cultuurrelativisme, en in Amsterdam de detonerende Milli Görüş-Westermoskee, met dank aan Cohen en Asscher), maar de strekking lijkt me voorlopig duidelijk: er ligt nog steeds een niche open voor een grote partij (of blok) op links, maar of de PvdA die ruimte op gaat vullen vraag ik me in gemoede af.